Stichting Dassenwerkgroep Utrecht & ‘t Gooi
voor het behoud van de Das en een mooi en soortenrijk dassenlandschap
Nieuws
30-09-2024
Een grote dassenfamilie
Dassen leven in familieverband. Zo’n familie bestaat uit ouders, jonge
dieren en soms ook jaarlingen. Dat zijn dieren die vorig jaar geboren
zijn. Zo’n familie kan uit 2 tot wel 12 dieren bestaan, maar in ons
gebied (Utrecht en t Gooi) is het gemiddelde iets meer dan drie dieren.
Dat is normaal in Nederland. De territoria zijn in en aan de rand van de
drogere (bos) gebieden meestal vrij klein (ca 250 ha), soms is er niet
zoveel voedsel beschikbaar. Het leefgebied wordt verkleind door
woningbouw en wegen. Of er is te weinig rust omdat er mensen met
loslopende honden hun dagelijkse rondjes lopen. We kennen ook
territoria met maar een enkel dier, bijvoorbeeld een oud mannetje of
een jongeling zonder partner.
In het natte veenweidegebied zijn de territoria veel groter maar dat
heeft vaak te maken met de beperkte mogelijkheden om een burcht te
maken omdat het te nat is.
Het hoofd van de familie is een volwassen man (beer) in combinatie
met een alfa-vrouwtje dat jongen krijgt (zeug). Er worden gemiddeld 2
a 3 jongen per worp geboren. Heel soms is er nog een tweede vrouwtje
met jongen. Dat zou in de familie van dit filmpje het geval kunnen zijn,
waardoor we opvallend veel jongen zien.
Dassen zijn erg schoon: ze hebben geen voedselvoorraad in de burcht
en poepen en plassen altijd buiten. In het najaar wordt de bekleding
van de burchtkamers vervangen door vers gras, mos, hooi. Dat scheelt
parasieten en kou als ze ’s winters veel binnen moeten blijven. Ze
hebben een kenmerkende “nestgeur” door een geurklier op hun
achterwerk, waardoor ze ook buurfamilies herkennen aan hun
geurvlaggen.
Op de burcht van dit filmpje gaat het er allemaal vreedzaam aan toe.
De jongen spelen buiten, de ouderen maken zichzelf en elkaar schoon.
Er is geen ruzie of geknor, en blijkbaar vinden de ouders het wel oké
dat de jaarlingen nog een jaartje blijven hangen in het drukke
ouderlijke hol. Het is een bijzonder beeld van een grote familie, dat we
zelden zien in ons onderzoekgebied op de Utrechtse Heuvelrug!
03-06-2024
Speciaal verzoek door NJN
Jongeren van de NJN zijn erg betrokken bij de natuur, die ze daarbij
zoveel mogelijk zelfstandig onderzoeken. Ze organiseren lezingen en
natuurkamp-activiteiten op eigen initiatief. We gaven dan ook graag
gehoor aan een verzoek van de NJN om een lezing te houden over de
Das. Die vond eind mei 2024 plaats in de werkschuur De Bosuil van
Natuurmonumenten in Zuid-Kennemerland.
Er kwam een groep jongeren en ouders met kinderen met grote
interesse in de das. Die komt in deze omgeving niet voor, maar is door
uiterlijk en verborgen leefwijze erg wetenswaardig. Zo’n
studieonderwerp past in de doelen van de NJN https://www.njn.nl/elk-
uur-natuur/
Onder het tiental toehoorders waren naast jongeren ook twee kinderen
in basisschool leeftijd (met hun ouders). Ze stelden zelf veel vragen en
onze spreker kreeg leuke interactie. Het verhaal van de dassen werd
daardoor levendig; de foto’s en filmpjes spraken het jonge publiek erg
aan. Ook de opgezette das “Bluebell” werd onderzocht en geaaid. Wat
een prachtig en sterk dier!
Wellicht komt er een vervolg in de vorm van een “dassenkamp” voor
NJN-ers op een plek in Utrecht.
Het is voor de Dassenwerkgroep een opsteker voor ons werk, dat
jongeren zich zo inzetten voor studie en behoud van de Nederlandse
natuur! We vinden het een eer om daaraan bij te dragen en doen dat
met veel plezier.